Het Nederlandse podcastlandschap groeit en groeit, maar een belangrijke schakel blijft achter: de podcastkritiek. Dit gebrek aan kritiek is zonde, omdat dat de artistieke waardering en ontwikkeling van de podcast en audioverhalen beperkt. Stichting Podcastnetwerk en Domein voor Kunstkritiek slaan de handen ineen om een meer gegronde kritiek voor podcasts en audioverhalen te stimuleren. In navolging op onze eerdere succesvolle summer school in 2022 duiken we komende zomer en herfst met schrijvers, makers, critici en wetenschappers dieper in twee podcaststromingen in twee respectievelijke schrijflabs.

Ga met ons mee op onderzoek en krijg de kans je resultaten te publiceren op de website van De Groene Amsterdammer! Lees daar de teksten uit het zomerlab of scroll all the way down! De deelnemers aan het herfstlab zijn momenteel druk aan het schrijven aan hun teksten, lees die resultaten verderop in november en december.

De podcast is zich in al zijn verschijningsvormen nog volop aan het ontwikkelen, vaste vormen zijn zich nog aan het uitkristalliseren en podcastkritiek bevindt zich in Nederland nog in de ontstaansfase. Na onze eerdere summer school gaan we in twee labs meer tijd, ruimte en aandacht voor het speurwerk maken. In deze twee labs peuren we met een groep schrijvers, cultuurjournalisten en wetenschappers als detectives in stijl- en vormelementen van twee typen podcasts en gaan we daarover schrijven, discussiëren en categoriseren. 

Onder begeleiding van ervaren schrijvers en critici Anna van der Kruis (Domein voor Kunstkritiek) en Thomas Heerma van Voss (De Groene Amsterdammer) bieden we je een podium om jouw schrijfstem verder te ontwikkelen door over kunstzinnige podcasts te publiceren. We bespreken de geschreven teksten met elkaar, geven elkaar constructief feedback en maken onze resultaten zichtbaar voor een geïnteresseerd (lezers)publiek op degroene.nl. 

Lab 1: de summer school – Wat we zoeken – en daar voorbij

Sinds 2014 is de vorm van de zoektocht niet meer weg te slaan uit het podcastlandschap. De meeste series nemen een vorm aan waarbij in het begin vragen worden opgegooid die in de loop van de afleveringen al dan niet worden ingelost. De maker is vaak ook het hoofdpersonage of de verteller die de luisteraar meeneemt door een verhaal. In dit lab onderzoeken we waar de kracht van deze vorm zit en waar beperkingen. Vanuit deze gezamenlijke start kies je als deelnemer je eigen focus om je gedurende het lab in te verdiepen.

Lab 2: herfsteditie – Van A naar B – en daar voorbij

Hoe diffuus de werkelijkheid ook is, hij wordt in the end toch vaak gepresenteerd als een verhaal van a naar b. Uit theater, film en literatuur weten we dat de lezer in staat is om vormen te begrijpen die zich op een andere manier afspelen. In dit lab onderzoeken we podcasttitels die het aandurven verhaallijnen door elkaar te weven, montage technieken toe te passen zoals we die al sinds Eisenstein en Brecht kennen, en non-lineaire verhaalvormen te maken.

In dit lab kijken we naar podcastmakers die de vrijheid durven nemen om te experimenteren met vorm en onderzoeken we wat dit oplevert voor de luisteraar. Op welke manier worden we aangesproken en in welke mate beïnvloed dit hoe wij kijken naar de wereld, naar onszelf? Vanuit deze gezamenlijke start kiezen de deelnemers hun eigen focus om zich gedurende het lab in te verdiepen.

Opzet

De twee labs kennen grofweg eenzelfde opzet:

• op maandag maken we kennis met elkaar, introduceren we het uitgangspunt van het lab en luisteren we samen naar een eerste podcasttitel.

• Op dinsdag luisteren we twee volgende titels en beginnen we met het noteren van kenmerken.

• Op woensdag bespreken we onze aantekeningen in de groep, bepalen eerste luisterkaders en splitsen van daaruit op in teams die een podcasttitel nader onderzoeken.

• Op donderdag wordt zelfstandig op locatie gewerkt. Op donderdagmiddag wordt alleen gewerkt en zoekt ieder een vorm waarin de kritiek het meest aan zal spreken.

• Op vrijdagochtend presenteren we alle eerste tekstversies aan elkaar. In de middag vatten we de uitkomsten van het lab samen en maken we een terugkoppeling naar de onderzoeksvraag.

Hosts & locaties

De summer school vindt in de laatste week van de zomervakantie plaats van 25 t/m 29 augustus bij host ILFU op kantoor in hartje Utrecht. De herfsteditie vindt plaats in de herfstvakantie van 20 t/m 24 oktober bij broedplaats SUP in Amsterdam-West met een presentatie van de uitkomsten op OORZAKEN Festival op 12 december! 

Team

Begeleiders van beide labs en de geschreven resultaten zijn Anna van der Kruis en Thomas Heerma van Voss.

Anna van der Kruis is in 2003 afgestudeerd aan de schrijfopleiding van de HKU. Ze werkte vijftien jaar als theatermaker bij productiehuizen en festivals. Sinds 2018 ontwikkelt ze daarnaast nieuwe vormen van kunstkritiek binnen het Domein. Haar debuutroman 821 mensen die er ook toe doen verscheen in 2022 en werd genomineerd voor de Bronzen Uil.

Thomas Heerma van Voss (1990) is schrijver van romans en publiceerde in onder meer Vrij Nederland, NRC/Next, L’Officiel, De Gids en Passionate. Vorig jaar verscheen van hem Het archief bij uitgeverij Das Mag. Thomas is als freelance journalist verbonden aan De Groene en schrijft over popcultuur.

Sinds 1877 is De Groene Amsterdammer een onafhankelijk, kritisch en betrokken weekblad. De redactie beperkt zich tot wat er werkelijk toe doet in de wereld, durft de ruimte te nemen voor intellectuele verdieping en probeert continu weerstand te bieden aan de verleiding van versimpeling, van zwart-witdenken. Vandaag de dag hoort daar ook een drukbezochte website bij. Liefhebbers van kunst en literatuur lezen De Groene Amsterdammer off- en online voor de gefundeerde kritiek van gepassioneerde kenners. 

Lieven Heeremans is artistiek leider van Podcastnetwerk en -festival en programmeur van de te luisteren podcasts en technicus in onze labs. Dirk Verhoeven is al 16 jaar verbonden aan het Domein als ontwikkelaar en is producent van de labs. 

Aanmelden

We zoeken schrijvers, denkers, podcastmakers, cultuurjournalisten en -wetenschappers die nieuwsgierig zijn naar de podcast en hun schrijfstem of maakpraktijk willen doorontwikkelen. In een lab leren we met en van elkaar, we vragen je constructief feedback te geven en een open houding naar elkaar te hebben. De deelnemersbijdrage voor een vijfdaags lab is 250,-. En deelnemen aan beide labs kan dus voor 2 x 5 dagen a 250,- = 500,-.

De summer school is van start gegaan. Voor het herfstlab zijn 2 plekjes vrijgekomen. Meld je vóór vrijdag 17 oktober gauw nog aan bij producent Dirk Verhoeven via samenwerken@domeinvoorkunstkritiek.nl door een korte motivatie en CV te mailen. Om elke deelnemer veel aandacht en close reading feedback te kunnen geven is er beperkt plek per lab beschikbaar.

Mede mogelijk gemaakt door

Van A, naar B, naar Podcast is een project van Domein voor Kunstkritiek en Podcastnetwerk en het vervolg op onze eerdere gezamenlijke summer school The Caster & the Critic. Wetenschappelijke partner is de Universiteit Utrecht, mediapartner is De Groene Amsterdammer, host is ILFU, presentatiepartner is OORZAKEN Festival. De schrijflabs worden financieel mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Utrecht en het K.F. Hein Fonds. Daardoor kunnen we de deelnemersbijdrage bescheiden houden.