Klank&Komma #1 was een zesdaags schrijflab waarin cultuurjournalisten, essayisten en creative writers onder leiding van auteur en audioregisseur Renée van Marissing op zoek gingen naar hun eigen schrijfstem in een kritiek van klank. Klank – niet per se muziek – die kleuren, vormen, texturen, ideeën en gevoelens kan aannemen. De ervaring van klank is extreem persoonlijk: klank vertelt je niet waar het over gaat, waar je aan moet denken of wat je moet voelen. Alles mag. Klank wil niets van de luisteraar, maar kan alles worden.

Hoe schrijf je dan over klank? In de eerste editie van schrijflab Klank&Komma onderzochten we deze vraag door te luisteren naar uiteenlopende klankwerelden tijdens concerten en werksessies, door te luisteren, schrijven en lezen onder leiding van Renée van Marissing (shortlist Libris Literatuurprijs 2022). In zes dagen werkten we toe naar persoonlijke essays die dit nog onbeschreven terrein verkennen. De resultaten werden gepubliceerd in en op het hedendaags muziektijdschrift Gonzo (circus).

Programma
Het lab besloeg drie weekends in het najaar van 2022 waarin we telkens in twee dagen een spannende en constructieve combinatie maakten van studiosessies, schrijflessen en concertbezoeken bij aansluitende podiumpartners. Studiosessies en concerten dienden als basismateriaal waarover essays geschreven werden.

WEEKEND 1 – Op 22 & 23 oktober 2022 waren we bij Het Concreet in Tilburg, met op dag 1 een kennismaking en een studiosessie rondom klank door componisten Mathijs Leeuwis & Mathijn den Duijf, op dag twee volgde een eerste schrijfles van Renée.

WEEKEND 2 – Op 5 & 6 november waren we te gast bij de Willem II Studio’s in ‘s-Hertogenbosch waar we op locatie werkten en ’s avonds concerten van festival November Music bezochten.

WEEKEND 3 – Op 19 & 20 november waren we met Mathijs & Mathijn de eerste dag te gast bij Paviljoen Ongehoorde Muziek in Eindhoven om te luisteren en schrijven, we bezochten het Klankenbos in Neerpelt en keerden op de laatste dag terug naar Tilburg voor de presentatie van de essays.

Kosten
Deze cursusreeks is een initiatief van Het Concreet en Domein voor Kunstkritiek i.s.m. Gonzo (circus). Financieel mogelijk gemaakt door Het Concreet vanuit het Impulsgeldenprogramma van Kunstloc Brabant. Deelnemers betaalden een bescheiden bijdrage van €200,- (ex. btw) voor het hele lesprogramma: 3 weekends en 6 bijeenkomsten o.l.v. Renée van Marissing, inclusief studiosessies met de componisten Mathijs Leeuwis & Mathijn den Duijf, tickets voor concerten tijdens November Music, Paviljoen Ongehoorde Muziek en Willem II Studio’s, koffie en koek/broodje. Kosten voor reizen en avondmaaltijden waren voor de deelnemer.

Deelnemers
Deelnemers waren professionele schrijvers – critici, essayisten, creative writers – uit Nederland en Vlaanderen met een interesse in hedendaagse muziek en met een open houding naar elkaar, bereid om naar elkaar te luisteren en feedback te geven. Een groepssamenstelling van schrijvers met verschillende achtergronden (literatuur, film, beeldende- en podiumkunst, filosofie) om de klankwereld zo breed mogelijk te kunnen ontdekken en te beschrijven.

Vervolg
In het najaar van 2023 volgde een tweede editie van Klank&Komma,  waarin we o.l.v. auteur Leonieke Baerwaldt de relatie tussen klank en tijd onderzochten.

Met Klank&Komma streven Het Concreet, Domein voor Kunstkritiek en Gonzo (circus) naar een muziekjournalistiek die aansluit op het hedendaagse domein van klankexperiment. Paviljoen Ongehoorde Muziek, Willem II Studio’s en November Music sluiten aan als podiumpartners.

Over Het Concreet
Het Concreet verbindt de techniek van gisteren aan makers van nu. Het Concreet is het langetermijnproject van Mathijn den Duijf, Mathijs Leeuwis en Anneroos Goosen. Vanuit hun studio in Tilburg werken zij met een breed scala aan makers en muzikanten aan een nieuw domein voor experimentele muziek vanuit analoge opnametechnieken, waarin luisteraars van allerlei muzikale achtergronden welkom zijn. Het Concreet voelt zich sterk verwant met het erfgoed van de analoge muziekpioniers uit de twintigste eeuw, en gebruikt de analoge muziekstudio als instrument. Vanuit deze experimenteerdrift zoekt Het Concreet nieuwe plekken, toepassingen en publieken op.

Over Gonzo (circus)
Gonzo (circus) is een papieren tijdschrift dat zes keer per jaar verschijnt. Daarnaast is het een website met blog, recensies, achtergrondverhalen, series en meer. Ook is het een verzameling eigenzinnige professionals die programma’s met muziek en andere kunstvormen (co-) cureren, debatten initiëren en cultuurliefhebbers op andere wijzen inspireren.