Beyond the Black Box

Masterclass & online publicatie

Het is zover. Het is juni 2020 en het Domein voor Kunstkritiek lanceert haar online publicatie over hybride vormen in kunst en kritiek als reactie op Beyond the Black Box. Een kunstenfestival dat van 3 t/m 5 februari plaatsvond in Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond. Door de ontregeling van het coronavirus liep de publicatie behoorlijke vertraging op, maar het resultaat is eindeloos spannend.

Terwijl om ons heen kunst en cultuur haastig online ging, werkten wij gestaag door aan het oorspronkelijke plan: veel tijd en aandacht steken in een experimentele online publicatie ontworpen door Mark van den Heuvel en Avital Barkai (Experimental Publishing, Piet Zwart Instituut).

Deze publicatie is als praten met vrienden. Het wordt persoonlijk, je deelt associaties, kijkt mee in de boekenkast van de schrijvers, luistert mee naar wat zij luisteren, je ziet wat hun handen maken en welke plekken voor hun betekenis dragen. Deelnemer Kim van Kaam schreef in haar longform:

‘Nadenken over hybride kunst vraagt een netwerk van associaties, referenties, ideeën en vraagstukken. [..] Deze tekst is niet zozeer een recensie, maar eerder een web zonder chronologie of hiërarchie.’

Dat geldt op een bepaalde manier voor de gehele publicatie. Met elkaar vormen deze longforms één lange longread waar je haast eindeloos doorheen kunt scrollen en klikken. Het is het begin van wat wij denken dat hybride kritiek zou kunnen zijn. Gebruikmakend van de mogelijkheden van het internet waar tekst, beeld, audio en video om een interactie met de lezer vragen.

Iedere tekst is een variatie op een black box. De collages van Linde Keja worden prachtig uitgelicht in haar Light Box. Plaatjes verdwijnen en verschijnen in de longform over schuilplaatsen van Eva van de Weerd en je leest mee over de schouder van Mia Vaerman in haar Chat Box. Het toeval bepaalt de leeservaring in de Random Box van Maarten Buser. Lies Mensink laat de tijd terugtikken. En Siebren Nachtergaele maakt met zijn 7754 woorden tellende essay over bastaards, mutanten en monsters gebruik van de ongelimiteerde ruimte van het internet.

Wij hebben ons een stukje van het internet toegeëigend. Kom vooral, kijken, lezen en luisteren hoe dat eruitziet. BEYONDTHEBLACKBOX


 

Over het project

Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond organiseerde in samenwerking met het Domein voor Kunstkritiek van 5 t/m 8 februari 2020 een masterclass voor hybride kunstkritiek. In het kader van Beyond the Black Box, het focusprogramma waar transdisciplinaire kunst centraal staat, gingen we op zoek naar nieuwe vormen van kunstkritiek die aansluiten bij hybride kunstpraktijken.

De grenzen tussen de kunstdisciplines vervagen en veranderen. Veel kunstenaars ontwikkelen een hybride praktijk waarin ze de traditionele presentatiekaders van kunstinstellingen uitdagen en openbreken. In de academische wereld wordt volop gedebatteerd over de duiding van transdisciplinair werk; de publieke opinie is er echter gevaarlijk stil over. Er lijkt nog geen goede kunstkritische praktijk voor deze hedendaagse kunstuitingen gevonden. Hoe schrijf je over experimentele kunst waarbij het maakproces zo’n belangrijk onderdeel van het werk vormt? Welke vorm van kunstkritiek sluit aan bij dit type werk en maakt een betekenisvolle vertaling naar het publiek?

In een intensief programma van vier dagen duik je in het medium van de longform, een online publicatievorm die een verdiepende tekst verweeft met beeld en vorm. De masterclass Hybride Kritiek geeft je de ruimte om samen met een ontwerper je meest experimentele ideeën over tekst en beeld te realiseren.

De masterclass vond plaats tijdens Beyond the Black Box, waar je verschillende installaties en performances kon bezoeken. Tevens bood het Domein voor Kunstkritiek persoonlijke begeleiding in het schrijven en maken van een longform over (één van) deze werken. Na het onderzoekstraject werden de longforms online gepubliceerd.

De masterclass vond plaats van 5 t/m 8 februari 2020 in de Brakke Grond in Amsterdam.

Voor wie
Het programma was open voor schrijvers en kunstcritici vanuit verschillende kunstdisciplines die werkzaam zijn in Nederland of Vlaanderen.

Kosten
De kosten voor de workshop bedroegen €95,-. Dit was inclusief workshops, persoonlijke begeleiding, vormgeving en programmering van de longform, catering en toegang tot het volledige programma van Beyond the Black Box. Voor deelnemers van buiten Amsterdam was er de mogelijkheid om goedkope overnachting te reserveren via de Brakke Grond.