Verloren zielen

De Stalker loopt voorop. Alleen hij kent de weg naar de kamer in het hart van de geheimzinnige Zone. Bij hem zijn de Wetenschapper en de cynische Schrijver die alleen nog maar over de lezers schrijft, iets anders willen ze niet. Hun tocht voert door een wonderlandschap van zwaarbewaakte grensposten en fabrieksruïnes en ze slapen in een rivierbedding op zompige, uitstekende graspollen. De kamer waar ze naar op weg zijn vervult wensen. De Schrijver beredeneert dat dit onbewuste wensen zijn, verlangens die pijn doen.

Door Stalker (Alexander Kaidanovsky) te tonen als een eenling, zijn denkrimpels in close-up met achter hem het weidse landschap en zijn bezorgde reisgenoten, illustreert Tarkovski zowel de hoop als de benauwdheid van hun tocht: Stalker wil verloren zielen naar de kamer brengen. Maar zijn reisgezelschap praat het wonder kapot.

De beelden in Stalker werken als diepe tunnels. Elke lijn dwingt je blik naar het midden. Personages worden omlijst door deuren en rioolbuizen alsof zij schilderijen zijn. De Zone is in zachte kleuren gefilmd, net als de wonderlijke doofstomme dochter van Stalker. Zij kan met haar ogen de glazen op de tafel bewegen, een kracht die ze deelt met de metro die voortdurend langs het armoedige appartement van haar ouders raast.

De wereld buiten de Zone is een sepiakleurige industriële grafkist, waarin Stalker bij thuiskomst kermt dat hij nooit een Schrijver en een Wetenschapper had moeten meenemen omdat zij nergens in geloven. Zijn vrouw legt hem in bed en vertelt al rokend aan de camera dat haar moeder haar nog had gewaarschuwd voor Stalker. Toch heeft ze voor hem gekozen, ondanks de moeilijkheden die hij over haar en hun kind uitstort. Haar verlangen heeft haar pijn gedaan.