Caleidoscopische beeldendeken

Ook in de ‘gewone speelfilm’ zien we nieuwe werkelijkheden en nieuwe kijkervaringen. Mandy van regisseur Panos Cosmatos is een voorbeeld van klassieke cinema waarin de werkwijze even grensoverschrijdend is als die in films en installaties gemaakt met nieuwe virtual reality-technieken.

Cosmatos gebruikt een zorgvuldig gecomponeerde reeks filmmotieven waarvan de betekenis constant anders blijkt dan waaraan de kijker gewend is. Onder een caleidoscopische beeldendeken worden de werkelijkheid en de verwachting van de kijker constant op de proef gesteld en in twijfel getrokken. Op het moment dat we een duidelijke richting denken te hebben gevonden, trekt Cosmatos aan het stuur. Hierdoor creëert hij iets kosmisch, iets vervreemdends en buitenaards.

Het karakter Mandy intrigeert en hypnotiseert de kijker. We worden meegezogen in haar heterochrome ogen, loodzware melancholie en heksachtige verschijning. Haar sluike haar en ranke ledematen zweven als een magische, kwetsbare entiteit door de film heen en stomen de kijker klaar voor een spirituele kijkervaring die kracht wordt bijgezet door de aanwezigheid van de onverbiddelijke natuur en de sektarische groep in wier klauwen ze belandt. Het verhaal ontpopt zich vervolgens in hysterische wraakpulp vol vlees, bloed en kettingzagen waarbij het magische met onversneden woede uit de film wordt gerukt. Ronkende motoren, motorbendes, demonen die vervolgens weer transformeren naar zielloze nietsnutten. Cosmatos laat niets heel; alles mag kapot.

In tegenstelling tot virtual reality, waarbij de maker inspeelt op de vrijheid van het hele lichaam, spreekt Mandy de vrijheid van de geest aan. Cosmatos doet dit door filmmotieven, zoals de aanloop naar spiritualiteit en de honger naar wraak, af te kappen en om te vormen. Hiermee bewijst hij dat klassieke cinema en virtual reality naast elkaar kunnen bestaan. Cosmatos doorbreekt patronen en maakt ruimte voor nieuwe interpretaties. Mandy is ontregelend. De film schuurt soms op het pijnlijke af, maar deze groeipijn voelt aangenaam.