Cinekid en Domein presenteren: Enter the Writers
De auteurs Marijn van der Jagt, Kaweh Modiri , Dirk Vis, Marloeke van der Vlugt en Marian Cousijn blogten drie maanden over hun collectieve onderzoek naar de impact van de installaties en games van het Cinekid MediaLab 2016. Het experiment mondde uit in de beeldrijke door Janne van Hooff vormgeven essaybundel. Dirk Vis bij zijn presentatie van de bundel tijdens Cinekid 2016: “Ik heb nog nooit een stuk geschreven met zoveel plezier, met zulke vanzelfsprekende zekerheid en verstrekkende ambitie”.
Dirk Vis: “Cinekid MediaLab 2016 Enter the Writers kwam tot stand d.m.v. een uniek proces: wij schrijvers waren niet slechts vijf individuen, zoals je soms ziet bij een publicatie rondom een tentoonstelling of evenement, vijf enkelingen met ieder hun vooroordelen en meninkjes, maar we waren onderdeel van iets groters. Cinekid en het Domein noemden het een onderzoekslab. We kwamen samen om het over onze ideeën te hebben, om te luisteren naar speciaal uitgenodigde wetenschappers en essayisten, we bezochten festivals over heel Europa, we gingen bij kunstenaars in hun studio’s langs en vervolgens praatten we erover, scherpten we onze ideeën en formuleerden ze in blogposts. Het verliep allemaal heel natuurlijk en gemakkelijk. Pas toen ik bijna aan het einde van het project daadwerkelijk aan mijn bureau plaatsnam om mijn essay te schrijven, toen ik de balans op wilde maken van wat ik allemaal had gezien en gehoord, zag ik hoe groot de oogst was. Recht voor m’n neus was het denkproces zonder dat ik het in de gaten had gehad al maanden bezig, vrijwel ongemerkt was het gistingsproces van ideeën en ervaringen dat normaliter pas begint met het schrijven al stevig op gang. Het stelde me in staat sneller te werken, gerichter te vragen en verder te reiken. Ik heb nog nooit een stuk geschreven met zoveel plezier, met zulke vanzelfsprekende zekerheid en verstrekkende ambitie.
Het totaal is een boek dat niet een academische studie is, maar wel de intellectuele diepte en precisie daarvan heeft. Het is geen kunstwerk, maar het heeft er wel de mooi zinnen en beelden van. Het is kunstkritiek die niet alleen gebaseerd is op onderzoek en kennis, maar vooral ook op ervaring. Het is essayistiek die evenzeer geschikt is voor lezers als voor schrijvers, voor kunstenaars en kunstliefhebbers, voor makers en publiek.”
Van Lab tot online platform
Toen op 19 oktober tijdens de conferentie Cinekid for Professionals de publicatie Cinekid MediaLab 2016 Enter the Writers werd gepresenteerd was dat een tussenstop in een bijzonder werkproces. Cinekid MediaLab, het Publishing Lab en Domein voor Kunstkritiek werken samen in de totstandkoming van een multi -publicatie. Begonnen met een serie blogpost, die leidde tot een gedrukte essaybundel, komt straks in december alles samen in het online platform Unfold.
Op een zondag in januari belde Paulien Dresscher, curator van het Cinekid MediaLab. Zij zou dit jaar een reflectieve dimensie willen toevoegen aan het MediaLab, de grote internationale, jaarlijkse expositie met de nieuwste installaties en games voor kinderen. Op het programma van Cinekid stond al een conferentie voor de professionals in dat veld. Ze wilde deze keer ook schrijvers laten reflecteren op wat in oktober te zien zou zijn in de Westergasfabriek. Dit laboratorium voor denkers zou moeten resulteren in een publicatie. Voor beide, laboratorium en boek, was geld aangevraagd. Of het Domein voor Kunstkritiek partner wilde zijn. Ik zei ja.
Paulien Dresscher, haar college Siuli Ko en ik vonden elkaar op de volgende uitgangspunten:
- de schrijvers slaan een brug tussen de kunstwerken in het MediaLab en professionals in de media, industrie, technologische innovatie, onderwijs en overheid, maar ook tussen het Media Lab en de ouders (en, jawel ook grootouders) die met de kinderen meekomen;
- hun woorden maken invoelbaar dat deze kunstwerken direct raken aan de actuele discussies over nieuwe technologische ontwikkelingen
- de rijke artistieke, maatschappelijk, filosofische en esthetische waarden van de kunstwerken ‘vouwen’ de schrijvers ‘open’.
De rijkdom van ‘de digitale speeltuin’ zoals Cinekid het MediaLab noemt, vroeg om een even rijke benadering. We wilden schrijvers kiezen die oog hadden voor de culturele en filosofische dimensies van installaties met titels als Treehugger, Golem of Fiet. Die in games, ontworpen met de nieuwste technologie ook de esthetische kant konden ervaren en beschrijven. Voor het MediaLab 2016 werden de kunstwerken gekozen of geproduceerd, (Cinekid geeft kunstenaars opdrachten) vanuit vier thema’s: storytelling,interactiviteit,virtual reality en on/offline. De schrijvers hoefden geen specialisten te zijn, wel affiniteit met een van de thema’s hebben, en vooral veel zin om gezamenlijk een researchtraject af te leggen. Met dank aan het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie konden we de inspiratie van leermeesters bieden en bezoeken aan kunstenaars en tentoonstellingen mogelijk maken. Door de auteurs tijd en ruimte te geven (of te wel een honorarium) en door vier werksessies te plannen hoopten we dat op een natuurlijke wijze een intelligente verknoping zou ontstaan van ieders persoonlijke onderzoek.
We maakten een longlist uit het netwerk van het Domein voor Kunstkritiek. Het bleek niet moeilijk schrijvers te winnen voor ons experiment. Marijn van der Jagt, medewerker van Vrij Nederland en dramaturg, Marian Cousijn, kunsthistoricus en werkzaam voor De Correspondent en De Witte Raaf, Dirk Vis, vormgever en redacteur van De Gids, Marloeke van der Vlugt, kunstenaar en schrijver van het boek Performance as_Interface; Interface_as_performance en filmer en schrijver Kaweh Modiri posten eind maart hun eerste blog.
De blogposts
https://www.cinekid.nl/professional/enterthewriters/nl
We hadden ‘de professionals’ als de lezers van de publicatie gedefinieerd: iedereen die een rol en functie heeft in de productie, financiering, presentatie en distributie van kunst voor kinderen (ook ouders, eerste distributie lijn immers naar kinderen). Zouden zij allen het niet interessant vinden ook het werkproces van de auteurs te volgen? Om de stappen in hun denken en doen mee te maken? We vroegen de auteurs over hun vragen, hun belevenissen, ideeën, en ontdekkingen te bloggen. Het internationale netwerk van Cinekid was een reden om de blogs ook het Engels te publiceren. Plek: de website van Cinekid. Voor de redactie vormden de blogs concrete ijkpunten in de collectieve research. Iedere werksessie werden de dan geposte blogs besproken. Er werden in totaal 47 blogposts geschreven.
Anna van Leeuwen, voormalig hoofdredacteur van Kunstbeeld en kunstcriticus bij de Volkskrant leidde het ‘laboratorium’. Het Londense Interactive Architecture Lab (Golem,) de kunstenaar en de coördinator van het Lab Ruairi Glenn, en Ersin Han Ersin, lid van het collectief Marshmallow Laser Feast (Treehugger) ontvingen Marloeke van der Vlugt en Marijn van der Jagt. Marian Cousijn bezocht de expositie Electronic Superhighway in de Whitechapel Gallery. Kaweh Modiri en Dirk Vis struinden rond op the festival A MAZE 2016 in Berlijn en bezochten de studio van Daniël Ernst in Den Haag. Leermeesters werden Katja Kwastek, hoogleraar Kunstgeschiedenis van de Moderne Tijd aan de VU, gespecialiseerd in digitale interactieve kunst en Imar de Vries, als onderzoeker en docent verbonden aan de Faculteit voor Media en Performance Studies in Utrecht. Hij wijdde de redactie in in de geschiedenis van nieuwe media en digitale cultuur. Gawie Keijzer, filmcriticus bij o.a De Groene Amsterdammer besprak met de redactie de beginselen van het essay.
De essays
Het explorerende karakter van de werkwijze van de redactie zou moeten terugkomen in het type publicatie – die met steun het Mondriaan Fonds daadwerkelijk gemaakt kon gaan worden. We kozen voor een essaybundel, mogelijk te verrijken met de blogs.
Cinekid MediaLab benaderde in januari ook het Publishing Lab van de Hogeschool van Amsterdam, vanwege de expertise op het gebied van online publicaties en de daarbij horende workflow. Het verzoek was een verslag te maken van het MediaLab en de conferentie. Margreet Riphagen, hoofd van het Publishing Lab besloot een deel van haar internationale masterstudenten in te zetten voor dit project. De essays van de vijf auteurs zouden onderdeel deel van het online platform worden.
De wetenschap dat zo de distributie van de essays sterk vergroot zou worden deed ons kiezen voor een essaybundel met een bijzonder eigen karakter en een kleine oplage van 500. Vijf schrijvers betraden het terrein van kunstenaars , wij hopen dat de kunstenaars en iedereen die hun werk mogelijk maakt nu het terrein van de schrijver betreden: Enter the Artists.
CINEKID MEDIALAB 2016
Enter the writers -vanaf 19 oktober te verkrijgen bij Cinekid, info@cinekid.nl
COVER
Cinekid MediaLab 2016 Enter the Writers
Technology not only determines how we and our children experience and shape the world; it also changes us. Technological possibilities are rich and varied, yet technology is simultaneously sometimes so transparent and invisible that its influence upon us goes unperceived.
Children play freely with new techniques in the MediaLab of Cinekid. They have no anxiety about clicking, pulling, tapping or shaking, even if they are blissfully unaware and simply exploring. The MediaLab offers this opportunity: for children to discover, and for adults to discover through the eyes of children. What can we learn from them? And they from us?
The theme of this year’s MediaLab is StoryFactory: Machines between hardware and software. Storytelling is timeless, but the means we use to tell stories change. And as a consequence, the way we experience and shape our world also changes. Virtual Reality gives rise to new cinematographic questions; the emerging Internet of Things surrounds us with networked objects; new materials and production models free us from factory standards; and new online tools and platforms lead us to interact differently with each other.
This publication invites the reader to reflect on technology in another way: the meaning of life? The meaning of things! (Covertekst)
